ChatGTP: de ideale eindredacteur?
Een opstel, gedicht of essay, ChatGTP is een heel handige hulp bij het schrijven van allerlei soorten teksten. Maar hoe zit dat met eindredactie? Is dit talenwonder ook de ideale tool om een slecht geschreven tekst ‘op te schonen’? We namen de proef op de som.
1. Foute spelling
Het makkelijkste deel: de spelling. Een beetje eindredacteur haalt alle fouten eruit, maar laten we eens kijken of ChatGTP dat ook kan. Dit is de oorspronkelijke tekst:
De hoornaar is een imposante en fasinerende insectensoort. Met zijn grote gestalte en opvallende kleuren is de hoornaar een indrukwekkende verschijning binnen het insektenrijk. Hoewel ze vaak worden gevreest vanwege hun afmetingen en reputatie als aggressieve insecten, zijn hoornaars eigenlijk vrij vreetzame wezens, tenzij ze zich bedreigt voelen. Hoornaars spelen als insekt een belangrijke rol in de natuurlijke ekologie als roofdieren.
Haal jij alle acht spelfouten eruit? In ieder geval lukt het ChatGTP wel, zo te zien. Dus so far so good.
2. Beter leesbaar
Maar hoe zit dat met het leesbaarder maken? We gaven ChatGTP een tekstje vol stijlfouten en lelijke zinnen.
Hoewel zijn grootte en uiterlijk intimiderend kunnen zijn, kun je stellen dat hoornaars minder agressief zijn als hun kleinere neven en nichten, namelijk de de wespen die u ook wel kent uit uw eigen tuin. Hun meeste voorkeur heeft het om te jagen achter andere insecten. Als ze zich bedreigd voelen, bijvoorbeeld als ze een groter beest zien, je kent ze wel, die hele grote hommers. Dan vertonen ze toch wel echt agressief gedrag. En je moet er niet aan denken om gestoken te worden. Dat wilt u echt niet meemaken. Die pijn en zwellingen.
Dit is wat ChatGTP er van maakt:
Hoewel hoornaars vanwege hun grootte en uiterlijk intimiderend kunnen lijken, zijn ze minder agressief dan hun kleinere verwanten, zoals de wespen die je vaak in je tuin tegenkomt. Hun voornaamste interesse ligt in het jagen op andere insecten. Wanneer ze zich bedreigd voelen, vooral door grotere dieren zoals grote hommels, vertonen ze echter wel agressief gedrag. Een steek van een hoornaar is iets wat je echt wilt vermijden vanwege de pijn en zwelling die het veroorzaakt.
En eerlijk is eerlijk, dat is niet slecht.
3. Persoonlijke touch
En stel nou dat je de tekst wat persoonlijker wil maken, met iets meer spreektaal? Dit is wat hij ervan maakt:
Hoewel hoornaars er door hun grootte en imposante verschijning behoorlijk angstaanjagend uitzien, zijn ze eigenlijk best relaxt in vergelijking met die kleine, venijnige wespen die altijd rond je tuin zoemen. Ze zijn vooral geïnteresseerd in het vangen van andere insecten. Maar als ze zich bedreigd voelen, vooral door grotere dieren zoals die dikke hommels, kunnen ze wel behoorlijk chagrijnig worden. Vertrouw me, je wilt echt geen steek van een hoornaar krijgen – die pijn en zwelling zijn niet bepaald prettig.
Tja, hier zien we al dat het wat lastiger wordt voor de chatbot. Zou ik als eindredacteur een woord als ‘relaxed’ gebruiken voor een insect? En hoezo is een ‘gewone’ wesp opeens een ‘venijnige’ wesp geworden? En een zin beginnen met ‘Vertrouw me’, dat is een wel heel letterlijke vertaling van het Engelse ‘Trust me’.
4. Zakelijke tekst
Een laatste testje: wat gebeurt er als we de tekst een zakelijk tintje willen geven?
Hoewel hoornaars vanwege hun grootte en imposante verschijning intimiderend kunnen lijken, vertonen ze over het algemeen een kalmer gedrag in vergelijking met kleinere, meer agressieve wespen die vaak in tuinen rondzoemen. Hun voornaamste focus ligt op het vangen van andere insecten. Echter, wanneer ze zich bedreigd voelen, vooral door grotere dieren zoals hommels, kunnen ze een agressieve houding aannemen. Het is raadzaam om te vermijden gestoken te worden door een hoornaar, gezien de ongemakkelijke pijn en zwelling die dit kan veroorzaken.
Toegegeven, niet slecht. Toch ook hier een misplaatste aanpassing: een insect dat ‘kalm’ gedrag vertoont? En ‘hun voornaamste focus’?
Conclusie
ChatGTP kan zeker helpen om alle fouten uit je tekst te halen. En tot op zekere hoogte ook een tekst prettiger leesbaar maken. Maar als het aan komt op de juiste tone-of-voice, daar heb je toch voorlopig nog wel een ‘echte’ eindredacteur voor nodig. Die subtiel en creatief te werk gaat, wikt en weegt, en rekening houdt met de context.
Voor de zekerheid vroegen we het ook nog even aan ChatGTP zelf. En jawel, we zijn het met elkaar eens!